Rioolvlieg: tien interessante feiten over deze ongewenste gast

Psychodidae. Foto: flickr/gbohne
Psychodidae. Foto: flickr/gbohne

Deze kleine insecten voeden zich met organisch materiaal dat zich ophoopt in afvoeren en leidingen, maar hun constante aanwezigheid is geen teken van hygiëne

+ Google wil een nieuwe standaardmethode voor inloggen zonder wachtwoord aannemen
+ James Webb Ontdekt Ongelooflijke Geheimen van de Orionnevel

De meeste mensen hebben al eens de aanwezigheid opgemerkt van kleine, pluizige vliegjes die lijken op miniatuurmotjes in badkamers en keukens.

Hier zijn tien interessante feiten over deze insecten:

1)Behorend tot de familie Psychodidae, staan deze kleine dipteren bekend als de rioolvlieg, afvoervlieg of filtervlieg. In het Engels worden ze vaak “moth flies” (motvliesjes) genoemd vanwege de beharing en schubben die deze vliegen een pluizige mottenachtige uitstraling geven. Ze komen vaak voor in de afvoeren en leidingen (verstopte) van onze badkamers en keukens. De verklaring hiervoor is eenvoudig: het is in deze afvoeren en leidingen dat hun larven uitkomen.

2)De larven van deze dipteren voeden zich met rottend materiaal en stukjes organisch afval. Net als veel echte vliegen kunnen deze insecten belangrijke afbrekers zijn. In het geval van badkamers en keukens voeden ze zich bijvoorbeeld met de opbouw van organisch materiaal in de leidingen.

3)Het larvestadium van rioolvliegen duurt tussen de 9 en 15 dagen, afhankelijk van de soort, temperatuur en omgeving. In kleine aantallen worden de larven soms als nuttig beschouwd, omdat hun sterke kaken haren en rioolslib in afvoeren kunnen doorsnijden, wat anders verstoppingen zou kunnen veroorzaken. Maar tenzij deze slijmlaag volledig wordt verwijderd, blijft de volwassen vlieg deze vinden en legt er meer eieren.

Onregelmatige vliegers

4)Volwassenen leven ongeveer 20 dagen, waarin ze slechts eenmaal reproduceren, meestal enkele uren na het uitkomen uit hun poppenomhulsels.

5)De vrouwtjes leggen hun eieren (tussen 30 en 100) net boven de waterspiegel in vochtige afvoeren. Binnen 48 uur komen deze eieren uit in larvale vorm.

6)Volwassenen zijn meestal nachtdieren, hoewel ze zich oriënteren rond lichtbronnen en worden aangetrokken door licht en geuren. Ze vliegen niet regelmatig; ze worden vaak gezien terwijl ze lopen of snel rennen. Hoewel ze ‘s nachts actiever zijn, kunnen ze ook overdag worden gezien, in de buurt van ramen, verlichtingsarmaturen of verlichte panelen.

7)De familie Psychodidae omvat meer dan 3.000 bekende soorten wereldwijd, en er zijn waarschijnlijk nog veel meer te ontdekken en te beschrijven. Leden van groepen zoals Maruina hebben larven met zuignappen op hun buik die hen helpen zich vast te klampen aan rotsen in beken en watervallen. Andere larven, zoals die van de Trichomyia-groep, lijken meer op wormen en leven in rottend hout.

Bloed als voedsel

8)Insecten van Psychodidae worden ook in de natuur aangetroffen, meestal op zeer vochtige plaatsen zoals vochtig afval of waterplassen. Hun favoriete leefomgevingen omvatten composthopen, waterlichamen gevormd door terrestrische planten (fitotelma’s) zoals boomholtes en bromelia’s, mest, grote watermassa’s en andere vochtige locaties waar organisch materiaal zich ophoopt.

9)Een subfamilie van Psychodidae, Phlebotominae, omvat verschillende geslachten van bloedzuigende vliegen. Dit zijn de belangrijkste overbrengers van ernstige ziekten: leishmaniasis (veroorzaakt door het protozoönengeslacht Leishmania), bartonellose (veroorzaakt door de bacterie Bartonella) en flebotomuskoorts. In de Oude Wereld zijn soorten van het geslacht Phlebotomus de meest voorkomende vectoren van leishmaniasis, terwijl de ziekte in de Nieuwe Wereld uitsluitend wordt overgebracht door soorten van het geslacht Lutzomyia.

10)Volwassen vrouwtjes van sommige soorten in de subfamilie Sycoracinae voeden zich ook met bloed, maar ze hebben een specifieke voorkeur: kikkers.

Back to top